Punktem wyjścia, impulsem, iskrą do namalowania tego cyklu obrazów był moment, gdy zadawszy sobie uprzednio pytania o symbol samoidentyfikacji malarskiej w dawniejszych epokach, natrafiłem na złożony wątek historyczny nacechowanego symbolicznie herbu zgromadzenia malarskiego, o trzech małych tarczkach ułożonych w roztrój, czyli dwie tarczki na górze i jedna na dole.

Wiążący się z tym pasaż myślowy, doprowadził mnie do odkrycia nieznanego mi przedtem kontekstu tematu malarskiego majstersztyku cechowego, zadawanego do namalowania między innymi w XVII- i XVIII-wiecznych Niderlandach młodym artystom, malarzom-kandydatom do wyzwolenia na mistrza. Nacechowany symbolicznie pochodzący z tych obrazów zestaw przedmiotów i form, takich jak głowa byka-symbol świętego Łukasza, herb trzy tarcze, różnego rodzaju przybory malarskie, pędzle, palety, malsztoki i inne, odczułem jako bliskie, swojskie i o niezwykłej wręcz światłocieniowej sile atrakcji, malarskiego przyciągania, wręcz domagające się pracownianego, studyjnego przepracowania na sztaludze.

Postanowiłem więc zaanektować je i przepracować malarsko, podsunęły mi pomysł, by osnuć później na ich kanwie jakąś część malarskiej narracji planowanych do cyklu doktorskiego obrazów, co zgodnie z zasadą „je prend mon bien ou’ je le trouve”, zrobiłem. W tej wstępnej fazie prac, powstało sześć niewielkich kompozycji, przetwarzających zaanektowane przeze mnie nacechowane symbolicznie elementy tych kompozycji malarskiego cechu, z modyfikacjami skali, wielkości form, natężenia temperaturowego i walorowego, wzajemnych relacji i stosunków położenia wewnątrz kompozycji, modyfikowałem bagaż semantyczno-emblematyczny przedstawianych form, dodawałem formy inne, pochodzące z różnych ikonograficznych źródeł, między innymi berła i korony, by podkreślić charakter tych form cechowych jako insygniów zawodu malarskiego. Na bazie tych syntez i przemian zaczynają pojawiać się również formy hybrydowe, często o częściowym tylko bagażu semantyczno-emblematycznym lub nawet w ogóle go pozbawione, swą malarską foremną powierzchownością przypominające niektóre aspekty ornamentu chrząstkowo-małżowinowego.

W następnym, właściwym etapie prac nad cyklem, zawierającym dwie kompozycje rozmiarów średnich i dziesięć wielkoformatowych, postanowiłem zaanektowane i przepracowane w procesie stosownych przemian malarskich elementy niderlandzkiego majstersztyku cechowego inglobować i włączyć w szerszy kontekst złożony z rozmaitych elementów bliższych genetycznie malarskiej i freskowej tradycji sztuki europejskiego południa, dawnych kultur basenu morza śródziemnego, czerpiąc z ich szerokiego rezerwuaru klasycznych, antycznych form i znaczeń grecko-rzymskich, na zasadzie palimpsestu łącząc i zacierając niektóre ich kształty oraz znaczenia, a uwypuklając inne. W ten sposób powstał cykl obrazów realizujący zamysł malarski i narracyjny, przedstawiający symboliczną wędrówkę, przygody i peregrynacje SANTO LUCA, wędrującego ucznia malarskiego cechu.

Oprócz wielkich obrazów cyklu doktorskiego, na wystawie zobaczyć będzie można nieduże malarskie szkice do poszczególnych kompozycji, nieuwzględnione w spisie, a także niewielkich rozmiarów graficzne warianty tematów. Wystawę dopełniają drewniane i polichromowane modele budowli imaginacyjnego Rzymu.

Serdecznie zapraszamy na uroczyste otwarcie wernisażu wystawy. W związku z bieżącą sytuacją otwarcie wernisażu odbędzie się w ogrodzie, pod orzechem, na świeżym powietrzu, następnie zapraszamy do indywidualnego zwiedzania wystawy, z zachowaniem wszystkich stosownych reguł.

Jan Michalak

WERNISAŻ | 3 sierpnia, 17:00
WYSTAWA CZYNNA | 31 lipca – 8 sierpnia, po umówieniu się: 608 086 596
MIEJSCE | Galeria Dom Michalaków, ul. Nadrzeczna 24, Kazimierz Dolny
WSTĘP WOLNY

JAN MICHALAK – Urodzony w rodzinie inteligenckiej o tradycjach artystycznych. W końcu lat 90. XX w. podróżuje do Paryża, gdzie zaczyna malować na świeżym powietrzu. W warszawskiej ASP studiuje malarstwo olejne oraz techniki ścienne i fresk (2004 – dyplom z wyróżnieniem). Stypendysta Ministra Kultury 2005. Na 15. Ogólnopolskim Przeglądzie Malarstwa Młodych (Legnica) nagrodzony „Srebrną Ostrogą”, przyznawaną za odwagę i bezkompromisowość. W 2006 wyróżniony podczas Biennale malarstwa BWA w Wałbrzychu (Obraz „Tytaniczna katastrofa w ukrytym ogrodzie”), zostaje członkiem ZPAP. Opublikowany przez „Rzeczpospolitą” ranking wymienia Jana Michalaka wśród najlepszych artystów Polski. Od 2009 prowadzi w Kazimierzu Dolnym galerię. Wystawy indywidualne: „Dionizyjska Reinterpretacja Stytanizowanej Rzeczywistości” (Kraków 2008), „Vita di Prete” (Toskania 2011), „Poszukiwanie Kamienia Filozoficznego” (Kazimierz Dolny 2012), „Hereditatis Paternae” (Kazimierz Dolny 2013), „Lo Zilach Selenu Cepen Marunuch” (Kazimierz Dolny 2014), „Wieża Babel” (Kazimierz Dolny 2015), „Il Tenente Del Papavero Maggiore” (Rzym 2016), „Panta rei” (Kazimierz Dolny 2016), „Exodus” (Warszawa 2017), „Po przeciwnej stronie Alp” (Warszawa 2017), „Nella Citta’ Di Kazimierz Dolny” (Rzym 2017), „Silva Rerum” (Kazimierz Dolny 2017), „Powrót do Kazimierza Dolnego” (Kazimierz Dolny 2018), „Weduty z ufortyfikowanego angułu” (Kazimierzu Dolnym 2019), „Finis coronat opus / Wielkie dzieło lata” (Kazimierz Dolny 20220). Inne wybrane projekty: mural „Rozstrzelanie powstańców warszawskich” (Radom 2008, Festiwal Powstanie Sztuki), współpraca z Sachsische Bildungsagentur (2009), udział w 3. Biennale Artystów w Kazimierzu Dolnym (2010, wyróżnienie), performens „Vita di Prete” (Toskania 2011). Od 2019 roku pracował w studio w podrzymskiej Capranice nad monumentalnym cyklem płócien, w związku z otwartym w warszawskiej ASP przewodem doktorskim. Zamknięcie przewodu zakończone nadaniem tytułu doktora sztuk pięknych nastąpiło w czerwcu 2021 roku.

Projekt jest wydarzeniem towarzyszącym BNP Paribas Dwa Brzegi. Za jego organizację i bezpieczeństwo, w tym dotyczące przestrzegania procedur związanych z epidemią COVID-19, odpowiada bezpośrednio organizator projektu.